Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja |
|
Wystąpienie pana W. Dropińskiego |
|
Dostojni Reprezentanci Rzeczpospolitej, Szanowni Przedstawiciele Wojska Polskiego, Szanowni Reprezentanci Organizacji i Instytucji Polskich w Belgii, Szanowni Państwo, Mili Rodacy ! Człowiek myślący, aby uświadomić swoje jestestwo, zadaje sobie pytanie : "kim jestem ?" – i wówczas, nasuwają mu się dwa następne pytania : "skąd pochodzę ?", czyli jaka jest moja przeszłość ?, oraz "dokąd dążę ?". To samo dotyczy narodu, który, aby mieć świadomość swej tożsamości, musi sięgnąć pamięcią w swoją przeszłość – musi być świadomy swojej historii, oraz musi wiedzieć dokąd dąży. Pozbawienie narodu jego korzeni historycznych, tak jak również brak przewodniego ideału, prowadzi nieuchronnie do jego unicestwienia. To było kiedyś celem naszych zaborców, przez cały okres rozbiorów, to było celem tych, którzy, czy to w latach okupacji wojennej, czy to w długim okresie powojennym, chcieli nas pozbawić naszej tożsamości narodowej, odcinając nas od naszych tradycyjnych korzeni i narzucając nam wrogą ideologię. Nie zapominajmy nigdy, że naród czerpie moc do przetrwania z chwalebnych epizodów swojej historii. Takim chwalebnym i wybitnym epizodem w naszych dziejach, było uchwalenie "KONSTYTUCJI 3 MAJA". Co do niej doprowadziło ? W przeciwieństwie do innych państw ówczesnej Europy, gdzie ustaliły się rządy monarchów absolutnych, którzy uważali państwo za swoje własne dobro, w Polsce utworzyło się przekonanie, że państwo jest dobrem powszechnym, czyli "pospólnym" i stąd nazwa : "Rzeczpospolita". To, w zasadzie wzniosłe pojęcie, przekształciło się niestety – w umysłach wielu ówczesnych – w pojęcie "złotej wolności", w imię której starano się jaknajbardziej ograniczyć władzę królewską. Ten mit "złotej wolności" doprowadził do czegoś tak nierozsądnego jak "Liberum Veto", czyli wolny sprzeciw, co pozwalało jednemu posłowi na niedopuszczenie do uchwalenia ustawy, z którą się nie godził. Fakt ten, jak i nieustanna ingerencja obcych w sprawy polskie, były główną przyczyną rozkładu ustroju państwowego Rzeczpospolitej – nie było więc innego wyjścia jak stworzyć podstawę prawną do zasadniczej reformy ustroju. Tą podstawą miała być uchwalona konstytucja, która dla większości ówczesnego społeczeństwa polskiego, oznaczała przedewszystkim, zrzucenie ingerencji obcej. Polska konstytucja 3-majowa była pierwszą w Europie konstytucją o charakterze parlamentarnym. Ustalała ona rozróżnienie między trzema zasadniczymi ośrodkami władzy : władzy prawodawczej (sprawowanej przez Sejm) – władzy wykonawczej (sprawowanej przez Króla i mianowany przez niego Rząd) – oraz, całkowicie niezależnej władzy sądowniczej. Konstytucja ustalała osobistą nietykalność mieszczan. Nietykalność osobista istniała w Polsce już w 1433 roku, ale wówczas dotyczyła tylko szlachty, w imię wyjątkowego, jak na owe czasy, prawa : "Neminem captivabimus nisi jure victum" (Nikogo nie uwięzimy bez legalnego wyroku"). Konstytucja ustalała również tolerancję religijną, poza tym, postanawiała powiększenie wojska i zniesienie tzw. "gwarancji rosyjskiej", co pozbawiało carycę pretekstu do ingerencji w sprawy polskie. Konstytucja znosiła również "Liberum Veto", tę największą wadę ówczesnego, polskiego ustroju państwowego. Warto przypomnieć, że twórcy konstytucjiprzewidzieli możliwość jej zmiany co 25 lat, aby ją dostosować do ducha czasu kolejnych pokoleń. Dlaczego nadal upamiętniamy rocznicę tej konstytucji ?
Dzisiaj, w związku z przewidywanym włączeniem Polski do Unii Europejskiej, powinniśmy z rozsądkiem i z pełnią naszej odpowiedzialności osobistej, zająć stanowisko w tej dziedzinie, od nas bowiem, w dużej mierze, będzie zależeć los przyszłych pokoleń. Oby naszą myślą przewodnią było należycie pojęte dobro naszej wspólnej sprawy !
W. DROPINSKI |
|
|